تعیین کارایی مراکز بهداشتی‌درمانی روستایی استان قزوین با استفاده از رویکرد تحلیل پوششی داده­‌ها، سال 1385 تا 1389

اهداف با توجه‌به کمیاب‌بودن منابع در حیطه بهداشت و درمان، استفاده مناسب از این منابع بسیارمهم است. هدف این مطالعه، سنجش کارایی مراکز بهداشتی‌درمانی روستایی استان قزوین در دوره زمانی 1385 تا 1389 است.مواد و روش ها این پژوهش مطالعه‌ای توصیفی‌تحلیلی است. جامعه پژوهش شامل تمام مراکز بهداشتی‌درمانی روستایی استان قزوین (43 مرکز) است. متغیرهای نهاده شامل تعداد پزشک، کارشناس، کاردان و بهورز است و متغیرهای ستانده را درصد پوشش غربالگری کم­‌کاری مادرزادی تیروئید، درصد آهن‌­یاری در دانش‌آموزان اول راهنمایی، میزان بازدید از اماکن عمومی و مراکز تهیه‌وتوزیع مواد غذایی، معاینه توسط پزشک و تعداد ارجاع به متخصص توسط پزشک عمومی بود. از مدل نهاده‌محور و فرض بازدهی متغیر نسبت‌به مقیاس استفاده شد. روند زمانی کارایی مراکز هم با مدل رگرسیونی تخمین زده شد. از نرم‌­افزار DEA-solver برای سنجش کارایی و از نرم‌افزار Stata برای تخمین مدل­‌های رگرسیون استفاده شد.یافته ها میانگین کارایی فنی در سال­‌های 1385 تا 1389 به‌­ترتیب 77/0، 77/0، 78/0، 92/0 و 89/0 بود. همچنین میانگین کارایی مقیاس در این دوره زمانی به‌­ترتیب 98/0، 95/0، 95/0، 97/0 و 98/0 بود. میانگین نمره کارایی مدیریتی نیز از 78/0 به 92/0رسید. نتایج روند زمانی نمرات کارایی مراکز نشان داد که ضریب میانگین نمرات کارایی مراکز 039/0 و از نظر آماری معنادار بود (03/0P=).نتیجه گیری میانگین کارایی و میزان برون‌دادهای سلامت در این سال­‌ها بهبود یافته است؛ اما هنوز منابع هدر می‌شوند. به‌­نظر می­‌رسد اقداماتی مانند ارزیابی مداوم عملکرد، بهبود کمّی و کیفی خدمات، برنامه‌­ریزی برای تناسب استفاده از نهاد­ها و به‌­خصوص نیروی انسانی مفید باشد.